Pages

Φρανσίσκο Φράνκο, ένας μεγάλος Ηγέτης

Friday, November 9, 2007

Με αφορμή κάποιες φαιδρότητες που γράφτηκαν σε άλλο χώρο.

Ο Φράνκο γεννήθηκε το 1892. Το 1907 εισήλθε στην ακαδημία του Πεζικού. Το 1910 τέλειωσε και το 1912 μεταφέρθηκε στο Μαρόκο, όπου μαινόταν πόλεμος μεταξύ των μαροκινών και των ισπανικών δυνάμεων. Παρέμεινε εκεί μέχρι το 1917 κερδίζοντας φήμη αλλά και δεχόμενος έναν σοβαρό τραυματισμό. Το 1920 επέστρεψε στην Αφρική ως αξιωματικός της νεοσύστατης Ισπανικής Λεγεώνας των ξένων, με την οποία ένα χρόνο αργότερα έσωζε την ισπανική αποικία της Melilla που κινδύνευε άμεσα από κατάληψη από τους Μαροκινούς που είχαν φέρει σε δύσκολη θέση τις ισπανικές δυνάμεις. Το 1926, σε ηλικία 34 χρονών, έγινε ο νεαρότερος στρατηγός στον ισπανικό στρατό.

Το 1931 έρχεται για πρώτη φορά σε σύγκρουση με το πολιτικό κατεστημένο. Αν και είχε δείξει αδιαφορία για την πολιτική, το κλείσιμο της στρατιωτικής ακαδημίας από το νέο καθεστώς συνταράζει τον ισπανικό στρατό. Ο αποχαιρετιστήριος λόγος του προς τους δοκίμους θεωρείται προσβλητικός για το νέο καθεστώς που του στερεί κάθε πόστο για τους επόμενους μήνες, θέτοντας τον συγχρόνως και υπό παρακολούθηση. Παρά την πολεμική εις βάρος του ωστόσο, ο Φράνκο εναντιώνεται με την απόπειρα πραξικοπήματος του 1932. Το 1933 η Δεξιά επικρατεί στις εκλογές και η Αριστερά αποπειράται να ανατρέψει την νόμιμη κυβέρνηση. Ο Φράνκο (μαζί με τον Λόπεζ που λίγα χρόνια αργότερα δολοφονήθηκε από την Αριστερά) τίθεται επικεφαλής τον κυβερνητικών δυνάμεων που καταστέλλουν την εξέγερση. Το 1935 γίνεται Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου στρατού.

Οι εκλογές του 1936

Στις εκλογές του 1936 η Αριστερά αναλαμβάνει την εξουσία, συνεργαζόμενη και με φιλελεύθερες δυνάμεις (που από την επομένη των εκλογών προσπαθεί να απομακρύνει). Το μικρό 1% της διαφοράς αναγκάζει την Δεξιά να καταγγείλει σωρεία φυλακίσεων και δολοφονιών εκπροσώπων της Δεξιάς, τρομοκράτηση, απειλές και νόθευση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Ο Φράνκο ζητά να τεθεί το κράτος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να γίνει επανακαταμέτρηση αλλά η Αριστερά αρνείται και τον στέλνει στα Κανάρια νησιά.

Τις επόμενες μέρες επικρατεί τρομοκρατία. Πρώτος στόχος η εκκλησία, με την Αριστερά να καταστρέφει εκατοντάδες ναούς και άλλους να τους μετατρέπει σε "σπίτια του λαού". Δεκάδες κληρικοί εκτελούνται και το θρήσκευμα των Ιησουιτών απαγορεύεται. Ο αρχηγός της Δεξιάς αντιπολίτευσης δολοφονείται από αστυνομικές δυνάμεις ως αντίποινα για την δολοφονία αστυνομικού την προηγούμενη μέρα από παρακρατικούς! Η δολοφονία μέλους του κοινοβουλίου από την αστυνομία και η αδιαφορία της κυβέρνησης ανησυχεί το Κέντρο και την Δεξιά και κάνει εκρηκτικό το ήδη τεταμένο κλίμα της εποχής.

Απόπειρα "Πραξικοπήματος"
Με τους φόβους για πλήρη κατάλυση των ελευθεριών και την επικράτηση των κομμουνιστών να γιγαντώνονται, οι στρατιωτικοί αρχίζουν να ετοιμάζονται για πραξικόπημα. Πρωτεργάτης ο Μόλα που κάνει ότι μπορεί για να πείσει τον Φράνκο να συμμετάσχει, αφού ήταν ένας αγαπητός στον λαό και κυρίως στον στρατό ηγέτης. Ο Φράνκο όμως αρνείται, αντιθέτως επικοινωνεί με την κυβέρνηση λιγότερο από ένα μήνα προ του πραξικοπήματος και προθυμοποιείται να βοηθήσει για να ηρεμήσει το κλίμα ανησυχίας στον Στρατό. Η κυβέρνηση όμως τον αγνοεί. Ο Σανχούρχο, που έχει τεθεί επικεφαλής της στρατιωτικής προσπάθειας λέει ότι η απόπειρα θα γίνει, με ή χωρίς τον Φράνκο. Ο Μόλα επικοινωνεί και πάλι με τον Φράνκο, του εξηγεί ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και πρέπει να επιλέξει με ποιον είναι. Και τελικά ο Φράνκο δέχεται να συμμετάσχει και τίθεται επικεφαλής του Ισπανικού στρατού της Αφρικής.

Τελικά το αρχικό στάδιο της Επανάστασης αποτυγχάνει. Ενώ ο Φράνκο έχει εύκολο έργο, με τον στρατό της Αφρικής (στην πλειοψηφία τους πιστοί μουσουλμάνοι που φοβούνταν την καταπίεση των θρησκευτικών τους ελευθεριών από τους κομμουνιστές) απηυδισμένο από την καταπίεση ενάντια στην εκκλησία να συλλαμβάνει τους αξιωματικούς του πριν καν να φθάσει ο Φράνκο στην Αφρική, η απόπειρα στην Ισπανία δεν έχει τα ίδια αποτελέσματα. Στην Βαρκελώνη οι αναρχικοί καταλαμβάνουν την εξουσία και εκτελούν τους επαναστάτες ενώ στην Μαδρίτη οι επαναστάτες δεν καταφέρνουν να εξέλθουν από το στρατόπεδο, αμύνονται ηρωικά ενάντια στον πολυπληθέστερο αντίπαλο για δύο μέρες και τελικά σφαγιάζονται. Αυτό ήταν και το τέλος της απόπειρας των στρατιωτικών. Και η αρχή της Επανάστασης.

Ισπανικός εμφύλιος

Ο Ισπανικός Εμφύλιος ήταν στην πραγματικότητα ένας από τους μεγαλύτερους πολέμους του αιώνα και θεωρήθηκε από πολλούς ιδεολογικός πόλεμος. Εθελοντές από δεκάδες χώρες κατέφθασαν για να πολεμήσουν και για τα δύο στρατόπεδα. Επίσημα οι Εθνικιστές υποστηρίχθηκαν από την Γερμανία και την Ιταλία, οι Κομμουνιστές (που ονόμαζαν τους εαυτούς τους Δημοκρατικούς) από την Σοβιετική Ένωση. Σημαντική βοήθεια μεταξύ άλλων δέχθηκαν οι πρώτοι από την Πορτογαλία και την Ιρλανδία και οι δεύτεροι από το Μεξικό και τα κομμουνιστικά καθεστώτα.

Με την Άκρα Αριστερά να έχει αποθρασυνθεί από την αρχική επιτυχία της οι σφαγές κληρικών ξεπέρασαν κάθε λογική, αγγίζοντας τις 7000 στο τέλος του εμφυλίου. Οι δε αναρχικοί δημιούργησαν αυτόνομες πόλεις που αρχικά έπεσαν από τις επιθέσεις των σοβιετοκινούμενων κομμουνιστών και τελικά απελευθερώθηκαν από τους Εθνικιστές. Μπροστά σε αυτό το κλίμα τρομοκρατίας οι Εθνικιστές του Φράνκο φάνταζαν ως ελευθερωτές για τον καταπιεζόμενο ισπανικό λαό. Ο Φράνκο έλεγξε εύκολα το μέτωπο της Αφρικής αφού ο λαός της περιοχής έβλεπε θετικά τις προσπάθειες του. Οι δυσκολίες να μεταφέρει τον στρατό στην Ισπανία (αφού το ναυτικό στο σύνολο του σχεδόν παρέμενε ελεγχόμενο από τους Κομμουνιστές) ξεπεράστηκε με την βοήθεια των συμμάχων του.

Συγκινητική είναι η ιστορία της άμυνας του Αλκαζάρ απέναντι στις επιθέσεις των Κομμουνιστών. Χίλιοι περίπου πατριώτες με ελάχιστο ελαφρύ οπλισμό για περισσότερο από δύο μήνες αντιστάθηκαν στις ορδές των Κομμουνιστών και στους βομβαρδισμούς του. Την τρίτη μόλις μέρα της επίθεσης ο αρχηγός των αμυνόμενων Εθνικιστών Μοσκαρντό δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από τον ηγέτη των παραστρατιωτικών Κομμουνιστών που τον ενημέρωνε ότι άμα δεν παραδώσει άμεσα το Αλκαζάρ ο γιος του θα εκτελεστεί. Ο Μοσκαρντό ζήτησε να μιλήσει στον γιο του. Στην ερώτηση του νεαρού για το τι να κάνει ο Μοσκαρντό απάντησε "δώσε την ψυχή σου στον Θεό, φώναξε Ζήτω η Ισπανία και πέθανε σαν ήρωας". Η απάντηση του γιου του ήταν "Ακούγεται απλό, θα το κάνω". Λίγα λεπτά αργότερα το τηλέφωνο ξαναχτύπησε, για να του ανακοινώσουν ότι ο γιος του είχε εκτελεστεί. Η άμυνα των Εθνικιστών συνεχίστηκε για δύο μήνες ακόμα, καταφέρνοντας να προστατέψουν την ζωή και των άνω των 500 γυναικών και παιδιών που ζούσαν μέσα στο Αλκαζάρ. Με ορατό τον κίνδυνο να πέσει το Αλκαζάρ, άρχισαν συζητήσεις για να απομακρυνθούν οι γυναίκες και τα παιδιά στα μέσα του Σεπτέμβρη. Οι ίδιες όμως αρνήθηκαν, ψηφίζοντας ομόφωνα ότι άμα χρειαστεί θα πάρουν και τα όπλα για να προασπιστούν το Αλκαζάρ. Μερικές μέρες αργότερα όλα φαίνονταν χαμένα. Όλα τα κτίρια γύρω από το Αλκαζάρ είχαν καταστραφεί και οι αμυνόμενοι προστάτευαν πια μόνο το κέντρο από ότι είχε μείνει από το κάστρο. Σε κάθε επίθεση οι Κομμουνιστές έφταναν πιο κοντά στη νίκη. Και τότε έφτασε ο στρατός του Φράνκο! Ο ίδιος έδωσε την διαταγή να πορευθούν οι Εθνικιστές στο Αλκαζάρ αντί της Μαδρίτης. Ουσιαστικά η αλλαγή πορείας έδωσε την ευκαιρία στους Κομμουνιστές να οργανωθούν και να κρατήσουν την σημαντικότατη πρωτεύουσα για ακόμα τρία χρόνια. Ηθικά όμως το Αλκαζάρ, ενώ δεν είχε καμία στρατηγική σημασία, ήταν το σύμβολο όλου του αγώνα των Εθνικιστών. Με την σωτηρία του οι Εθνικιστές και ο λαός αναθάρρησαν, το ηθικό εκτοξεύθηκε και ο πόλεμος, αν και είχε πολύ δρόμο ακόμα, ψυχολογικά είχε κερδιθεί.

Στα μέσα του 1936, μετά το θάνατο του Σανχούρχο και παρά τις διαφωνίες του Μόλα, ο Φράνκο αναγνωρίζεται ως ο ηγέτης του αγώνα. Αργότερα εκείνο τον χρόνο οι κομμουνιστές με την βοήθεια χιλιάδων εθελοντών από κομμουνιστικά κράτη θα κατάφερναν να σώσουν την Μαδρίτη. Ακολούθησαν 3 χρόνια κερδισμένων μαχών για να τεθεί τελικά τέλος στον εμφύλιο. Τον Ιανουάριο του 1939 η Βαρκελώνη παραδίδεται στους Εθνικιστές και τον Μάρτιο, με σημαντική βοήθεια από τους εντός της πόλης Εθνικιστές, απελευθερώνεται και η Μαδρίτη.

Β Παγκόσμιος Πόλεμος

Ο πόλεμος βρίσκει τον Φράνκο στην ηγεσία της χώρας, με την τάξη να έχει επιβληθεί. Παρά τις ελπίδες που τυχόν να είχαν οι δυνάμεις του Άξονα, Ο Φράνκο αρνείται να συμμετάσχει στον πόλεμο. Η Ισπανία γίνεται η χώρα που έδωσε καταφύγιο στους περισσότερους Εβραίους, κυρίως από Γαλλία αλλά και από πολλές άλλες χώρες. Αρνείται ακόμα και να επιτρέψει σε εθελοντές να πολεμήσουν στο πλευρό του Άξονα κατά Δημοκρατιών (το επέτρεψε μόνο κατά της Σοβιετικής Ένωσης που με την καθοδήγηση της τα προηγούμενα χρόνια είχε αιματοκυλιστεί η χώρα του).

Το 1975 ο 83χρονος πια Φράνκο θα πεθάνει, ζητώντας από το νεκροκρέβατο του να παραμείνει η χώρα του ενωμένη και να τον συγχωρέσουν οι εχθροί του όπως και αυτός συγχωρεί με όλη του την καρδιά όσους θεώρησαν εαυτούς εχθρούς του, παρά το ότι αυτός δεν τους θεωρούσε τέτοιους. Τα όσα λάθη έκανε κατά την πολύχρονη παρουσία του ως ηγέτης της Ισπανίας δεν είναι ικανά να σβήσουν τον επικό αγώνα του για την σωτηρία της πατρίδας του. Δεν υπάρχει άλλο ευρωπαϊκό κράτος αυτή την στιγμή στο οποίο ένας "δικτάτορας" χαίρει τόσης λαϊκής (έστω και αν είναι πάλι μειοψηφούσα) αποδοχής όσο ο Φράνκο στην σημερινή Ισπανία. Και αυτό σε μία εποχή πλήρης επικράτησης των δημοκρατιών λέει πολλά.
 

Gatestone Institute :: Articles

Popular Posts